Waldorf Utrecht: worden wie je bent.
"De vraag is niet wat de mens moet kunnen en weten teneinde zich in de bestaande sociale orde te kunnen voegen; maar wel wat er in aanleg in de mens aanwezig is en in hem ontwikkeld kan worden. Pas dan kan de opgroeiende generatie de maatschappij steeds opnieuw met nieuwe krachten verrijken."
(Rudolf Steiner)
Bovenstaand citaat geeft aan waar het in het vrijeschoolonderwijs om draait. De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. In deze visie bestaat de mens uit een lichaam, ziel en geest. Vrijeschoolonderwijs gaat verder dan alleen goed leren lezen, schrijven of examens halen. Het onderwijs staat ook in dienst van de persoonlijkheidsvorming, zowel individueel als in relatie tot de sociale gemeenschap.
Ieder kind heeft van nature bepaalde talenten. De vrijeschool wil dat elk kind deze talenten kan ontdekken en ontwikkelen. Dat vraagt om onderwijs dat verbreedt en de ontwikkeling van een vrije persoonlijkheid aanmoedigt. Niet alleen in cognitie, maar ook in inventiviteit, originaliteit, creativiteit en daadkracht. Vrijschoolonderwijs wil kinderen laten uitgroeien tot mensen die zelf, in vrijheid betekenis en richting aan hun leven geven en die hun plek weten te vinden in de huidige, snel veranderende samenleving.
Voor een impressie van een school voor voortgezet vrijeschoolonderwijs, klik hier.
(Michaël College Breda)
"Onderwijs is niet het vullen van een vat, maar het ontsteken van een vuur."
(Griekse wijsgeer Heraclitus)
Op de vrijeschool krijgen leerlingen alle schoolvakken die ook op andere scholen worden gegeven. Maar wij zien leren als een creatief proces, dat ruimte biedt aan authenticiteit, spontaniteit en situationeel handelen. De vaardigheden om op die manier te leren, ontwikkelen we ook door veel aandacht voor kunstzinnige vakken als schilderen, handenarbeid, muziek en toneel. Leren dient de leerling ruimte te bieden voor originaliteit en een eigen inbreng. Bijzonder op de vrijeschool is het vak euritmie. In deze bewegingsvorm komen klank, ritme en woord samen. Euritmie verbindt, stimuleert de sociale samenhang en zorgt er bovenal voor dat jongeren zich openstellen voor de eigenheid in relatie tot de ander en de omgeving. Alle vakken bij elkaar maken de leerstof tot een levende, bewegende wereld.
Periodeonderwijs
Een van de speerpunten is het periodeonderwijs. Vrijescholen werken vanuit een mensbeeld. De visie dat de mens bestaat uit de drie-eenheid, lichaam, ziel en geest, uit zich in een geïntegreerde onderwijsaanpak. Een aanpak waarbij het aanbod van de lesstof aansluit op de innerlijke ontwikkeling van de leerlingen en op vragen uit de buitenwereld die de leerling bereiken.
Periodeonderwijs geeft de leerlingen de gelegenheid zich gedurende een aantal weken de eerste twee uren van de dag te concentreren op een onderwerp, zodat verdieping plaats kan vinden. Het periodeonderwijs heeft een cyclus van drie weken, waarin telkens een ander thema centraal staat.
De docent krijgt de ruimte om zelf de vastgestelde ontwikkelingsstof in de klas tot leven te brengen. De rol van docent verschuift van expert naar adviseur. De thema’s van het periodeonderwijs zijn steeds afgestemd op de leeftijdsfase van de leerling.
Het periodeonderwijs maakt het voor de leerling mogelijk zich diepgaand met de stof te verbinden. De leerling verwerkt de lesstof in het periodeschrift en schrijft zo als het ware zijn eigen leerboek. Het periodeonderwijs met de rijke thematiek wordt gevolgd door alle leerlingen. Zo wordt elke leerling een breed kader geboden om zich te ontwikkelen en zichzelf te leren kennen.
Over vrijeschoolonderwijs
In het recente onderzoek van de heer Jaap Dronkers, onderwijssocioloog, worden opmerkelijk goede resultaten geboekt voor de vrijescholen, zowel kwalitatief als in stijgend aantal leerlingen.
In wetenschappelijk onderzoek naar de prestatie van de vrijescholen komt naar voren dat:
- vrijeschoolonderwijs minder nadruk legt op eenzijdige cognitieve ontwikkeling, waardoor: - de prestatiemotivatie van de leerlingen hoog blijft; - kinderen, ongehinderd door cognitieve prestaties, een relatief hoog zelfbeeld hebben. (NB. op Waldorf Utrecht bieden we onderwijs voor vmbo-tl, havo en vwo).
- vrijeschoolonderwijs de relatie met docent centraal stelt (o.a. via mentor/docenten en periode- onderwijs), waardoor de relatie met docent in ieder geval tot de derde klas voortgezet onderwijs stabiel en betrouwbaar blijft.
- de vrijeschool aandacht geeft aan de persoonlijke ontwikkeling van de leerling, waardoor: - iedereen op zijn eigen manier leert hoe je moet leren; - het uitgangspunt niet is dat kinderen worden voorbereid om aan te sluiten op de maatschappij (‘maakbare mens’) maar je mens wordt om vanuit je eigen kracht, kennis en kunde bij te dragen aan vernieuwende ontwikkelingen in de (toekomstige) maatschappij.
- de vrijeschool ook een internationale school is. Wereldwijd zijn er vrijescholen met dezelfde pedagogische inzichten en uitgangspunten van het onderwijs. Uitwisseling met andere, bijvoorbeeld Duits- of Engelstalige vrijescholen, of langere ‘vakanties’ in het buitenland met scholing ter plaatse, is mogelijk en wordt meestal op individueel niveau geregeld.
